Coraz większy udział utwardzonej powierzchni zabudowy, brak zgody na podłączanie się z deszczówką do sieci kanalizacyjnej, coraz częściej pojawiające się ekstremalne zjawiska atmosferyczne oraz nowe opłaty (m. in. tzw. podatek od deszczu) powodują uwypuklenie się problemu pt. „co zrobić z wodą deszczową?”. Istotną kwestią jest zatrzymanie jak największej ilości opadu w miejscu jego wystąpienia. Jedną z najprostszych metod jest rozsączanie wody deszczowej w gruncie. Co prawda ta metoda nie umożliwia magazynowania deszczówki, jednak pozwala na m.in. zasilanie wód gruntowych, z których korzystają rośliny. Ma to również pozytywny wymiar finansowy, ponieważ odprowadzamy mniej ścieków do sieci, a co za tym idzie opłaty za nie są mniejsze.

W ofercie MPI znajduje się kilka urządzeń służących do rozsączania wody deszczowej w gruncie. Są to studnie chłonne, skrzynki rozsączające oraz tunele rozsączające. Zalety i wady poszczególnych urządzeń zostały opisane we wpisie Co zrobić z nadmiarem deszczówki?.

Mimo pewnych różnic, zasady doboru są niezależne od zastosowanego urządzenia. W obliczeniach należy oczywiście uwzględnić wymiary danego urządzenia.
Podstawowym czynnikiem determinującym dobór odpowiedniej ilości urządzeń jest współczynnik filtracji gruntu, który określa zdolność danego ośrodka gruntowego do przepływu w nim wody. Im grunt jest bardziej przepuszczalny, tym wartość współczynnika jest większa. Dla piasku średniego i drobnego współczynnik jest równy 0,001 m/s, a dla gliny piaszczystej 0,000001 m/s, a więc wartość dla gruntu bardziej przepuszczalnego (piasku drobnego i średniego) jest 100 razy większa. Pokazuje to jak ważna jest znajomość rodzajów gruntów w miejscu potencjalnej inwestycji. Jest ona również o tyle istotna, że w niektórych sytuacjach nie ma możliwości wykonania układu rozsączającego, ponieważ grunt jest zbyt mało przepuszczalny (np.: iły, glina zwięzła, glina ciężka). Z tego powodu zaleca się wykonanie badań geotechnicznych, w których określone zostaną zarówno rodzaje gruntów występujące w miejscu wykonania odwiertu, a także zostanie określony poziom wody gruntowej. To kolejny bardzo ważny czynnik w doborze odpowiedniego układu rozsączającego, ponieważ w przypadku występujących wód gruntowych musi zostać zachowana odpowiednia odległość pomiędzy zwierciadłem, a dnem urządzeń rozsączających. Powinien być to minimum 1 metr.
W toku obliczeń ważna jest też lokalizacja inwestycji. Średni roczny opad w Polsce jest bardzo zróżnicowany. W Poznaniu wynosi on zaledwie 520 mm, w Kołobrzegu 609 mm, w Katowicach 686 mm, w Karpaczu 719 mm, a w Zakopanem jest to aż 1017 mm, a więc różnice są naprawdę spore. Ma to wpływ na ilość urządzeń, które będą w stanie rozsączyć w gruncie daną ilość opadu. Ważna jest też częstość wystąpienia deszczu obliczeniowego raz na c lat, która wraz z częstością wystąpienia wylania została określona w normie PN-EN 752:2008. Zależna jest od tego na jakim terenie będzie wykonywany układ rozsączający (kat. I tereny wiejskie c = 1, kat. II tereny mieszkaniowe c = 2, kat. III centra miast, tereny usług i przemysłu c = 5 oraz kat. IV podziemne obiekty komunikacyjne c = 10). Dodatkowo dla każdej kategorii określono też częstość wystąpienia wylania cw (kat. I raz na 10 lat, kat. II raz na 20 lat, kat. III raz na 30 lat oraz kat. IV raz na 50 lat). Istnieją różne metody do obliczenia natężenie deszczu miarodajnego. Jedną z nich jest obliczane jest metoda Reinholda, która uwzględnia natężenie deszczu 15. minutowego o prawdopodobieństwie 100%, czas trwania deszczu (15 min), prawdopodobieństwo pojawienia się deszczu wyrażone liczbą dziesiętną (1/c).
Znaczenie w doborze ilości urządzeń ma również zredukowana powierzchnia zbierania, która jest iloczynem współczynnika spływu Ψ i powierzchni zbierania (zlewni) A. Wartość współczynnika jest zależna od rodzaju powierzchni, z której odprowadzana będzie deszczówka. Wartość współczynnika według PN-EN 752 przedstawiają się następująco:
• ψ = 1,0 dla dachów o powierzchni A < 100 m2,
• ψ = 0,5 dla dachów o A > 1 ha,
• ψ = 0,9 ÷ 1,0 dla powierzchni nieprzepuszczalnych i stromych dachów,
• ψ = 0 ÷ 0,3 dla powierzchni przepuszczalnych.
W przypadku stromych dachów oraz przy występowania dużych powierzchni pionowych (wysokich budynków) wielkość powierzchni nieprzepuszczalnych należy zwiększyć do 30%.
Natomiast według Błaszczyka współczynnik spływu Ψ charakteryzuje się następującymi wartościami:
• ψ = 0,90 ÷0 ,95 dla dachów,
• ψ = 0,85 ÷ 0,90 dla dróg asfaltowych,
• ψ = 0,75 ÷ 0,85 dla bruków kamiennych i klinkierowych,
• ψ = 0,25 ÷ 0,60 dla dróg tłuczniowych,
• ψ = 0,15 ÷ 0,30 dla dróg żwirowych,
• ψ = 0,00 ÷ 0,10 dla parków, ogrodów, łąk i innych terenów zielonych.
Sama procedura doboru odpowiedniej ilości produktów do systemu rozsączania wody deszczowej w gruncie, mimo kilku zmiennych, nie jest skomplikowana. Jednak należy pamiętać, iż bez kluczowych informacji, które zostały opisane powyżej (szczególnie warunki gruntowo-wodne, lokalizacja i powierzchnia zlewni) przeprowadzenie wymaganych obliczeń, a co za tym idzie dobór właściwych urządzeń rozsączających będzie niemożliwy. Generalizując, im mniej przepuszczalny grunt czy większa powierzchnia zbierania tym większa ilość urządzeń będzie potrzebna.
Szczegóły montażu poszczególnych urządzeń jest przedstawiony w instrukcjach montażu, które są do pobrania z naszej strony internetowej .

Jednak ogólne zasady montażu urządzeń rozsączających wodę w gruncie są zbliżone. Należy pamiętać o minimalnej oraz maksymalnej głębokości posadowienia danego urządzenia oraz ich obciążenia ruchem pieszym i samochodowym. W przypadku skrzynek rozsączających 230 l (możliwość stosowania tylko pod obszarami z ruchem pieszym) minimalne przykrycie wynosi 0,6 m, a maksymalne 1,0 m. W przypadku studni Igloo minimalne przykrycie gruntem jest zależne od zastosowanego wariantu. W przypadku ruchu pieszego nad studnią, głębokość posadowienia jest zależna od elementu zamontowanego nad studnią (np.: rura wznosząca, wentylacyjna). Przy występującym ruchu samochodów osobowych (wersja z lub bez inspekcji) jest to 0,6 m. Maksymalna głębokość posadowienia, niezależnie od wariantu instalacji, wynosi 1,5 m. Tunele rozsączające dzielimy ze względu na pojemność (270 oraz 620 litrów) oraz możliwość stosowania (lekkie i ciężkie). Nad tunelami typu lekkiego dopuszczalny jest tylko ruch pieszy. Minimalne przykrycie tuneli typu lekkiego to 0,1 m, bez względu na jego pojemność. W przypadku maksymalnej głębokości posadowienia, ten o mniejszej pojemności może zostać przykryty warstwą gruntu o miąższości 0,8 m, a w przypadku większej pojemności jest to 0,5 m. Autem tuneli typu ciężkiego jest możliwość posadowienia ich pod terenami, na których odbywa się ruch pojazdów. Minimalne przykrycie wynosi w tym przypadku 0,8 m, a dla ruchu pieszego tak samo jak w przypadku tuneli „lekkich”. Z kolei maksymalne przykrycie jest równe 2,6 m i dotyczy obu pojemności oraz obu wariantów obciążeń nad nimi.
W przypadku skrzynek rozsączających po wykonaniu i wypoziomowaniu wykopu, należy w nim umieścić kolejne skrzynki, jedna za drugą, a na górze (w przeznaczonym miejscu) układa się rurę drenarską. Na jej koniec należy podłączyć rurę wentylacyjną lub zaślepkę. Następnym krokiem jest owinięcie skrzynek geowłókniną. Końcowym etapem jest zasypanie wykopu. Można do tego wykorzystać wcześniej wydobyty grunt. Pod warunkiem, że jest to grunt przepuszczalny. W innym przypadku należy użyć mieszanki piasku i żwiru. Zasypywanie należy wykonywać warstwami, co 10 cm oraz ubijać je ręcznie.
Montaż studni Igloo, co oczywiste należy rozpocząć od wykonania odpowiedniego wykopu oraz ułożeniu i dobrym zagęszczeniu (mechanicznie lub trzy etapowo stęporem ręcznym) warstwy żwiru (ø 8/32 mm) o miąższości około 10 cm na jego dnie, a następnie umieszczenie na niej studni. Następnym krokiem jest obsypanie żwirem miejsc odpływowych o szerokości warstwy około 30 cm i jej ręcznym zagęszczeniu. Pozostałą część wykopu, do poziomu dolnej krawędzi otworu dopływowego, zasypuje się mieszaniną piasku i żwiru (ø 0/32 mm), warstwami co 10 cm i ich ręcznym zagęszczeniu. Następnie instaluje się rurociąg dopływowy oraz wypełnia pozostałą część wykopu warstwami, tak jak opisano powyżej. W wersji pod ruch samochodów osobowych należy wykonać te same czynności, z tym, że po montażu rury doprowadzającej deszczówkę do układu, należy uzupełnić wykop do około 30 cm poniżej powierzchni terenu (warstwy i zagęszczanie tak jak w przypadku ruchu pieszego). Następnie układamy i ręcznie zagęszczamy warstwę żwiru o miąższości 15-20 cm oraz na koniec układamy warstwę jezdną.
Dno wykopu przy montażu tuneli rozsączających należy pokryć warstwą żwiru (ø 8/16 mm) o wysokości 15 cm i szerokości o 15 cm większej z każdej strony niż szerokość pojedynczego tunelu. Następnie układamy tunele oraz podłączamy rurociąg dopływowy. Kolejnym krokiem jest wykonanie obsypki żwirowej ø 8/16 mm o miąższości 20/30 cm (tunel 270/620 l) oraz ułożenie geowłókniny, w celu oddzielenia obsypki od warstwy gruntu rodzimego, którym uzupełniamy pozostałą część wykopu. W przypadku, gdy grunt rodzimy jest słabo przepuszczalny, należy użyć innego materiału – gruntu przepuszczalnego. Przy montażu tuneli w rzędach należy zachować minimum 15 cm odstępu między nimi. Na górze każdego tunelu przygotowano dwa okrągłe miejsca, w których można zamontować wywiewki. Po wywierceniu otworu, montuje się w nich kielich, a następnie umieszcza rurę z wywiewką.
Powyżej pokrótce przedstawione zostały zasady doboru oraz montażu urządzeń do rozsączania wody w gruncie. W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości zawsze chętnie służymy Państwu pomocą i radą w celu znalezienia odpowiedniego rozwiązania dla konkretnej sytuacji. W czasie montażu bezwzględnie należy trzymać się instrukcji.