Ceny wody pitnej rosną niemal z każdym dniem. W niektórych regionach Polski cena za m3 przekroczyła już 10 złotych, i nadal rośnie. Zużycie wody w okresach letnich – głównie do nawadniania ogrodów – powoduje znaczne spadki ciśnienia w sieci, powodując tym samym braki wody do celów konsumpcyjnych i higienicznych. Magazynowanie wody deszczowej w okresach opadów daje więc możliwość częściowego uniezależnienia się od braku wody lub jej niskiego ciśnienia w sieci wodociągowej.
W poniższym artykule zwrócę uwagę na rozwiązania zbiorników służących do magazynowania deszczówki, a także na czynniki wpływające na jakość wody deszczowej. Rodzaje zbiorników służących do gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej
Systemy gromadzenia deszczówki ze względu na lokalizację zbiornika magazynującego dzielą się na naziemne i podziemne. Zbiorniki naziemne mogą być umiejscowione zarówno na zewnątrz budynków, jak i w ich wnętrzach np. w piwnicach.
Zbiorniki naziemne
Zbiorniki naziemne mogą mieć różne kształty, kolory i pojemności, wykonane mogą też być z różnych materiałów, aczkolwiek w warunkach polskich ich eksploatacja ogranicza się do okresu od wiosny do jesieni. Z tego też względu woda w nich magazynowana wykorzystywana jest więc głównie do celów ogrodniczych tj. podlewania roślin i prac w ogrodzie. Zbiornik naziemny zlokalizowany w ogrzewanej piwnicy może gromadzić wodę deszczową przez cały rok.
Zbiorniki naziemne najczęściej wykonywane są z tworzyw sztucznych takich jak polietylen, ale spotyka się wykonane z drewna i metalu. Dominujące kształty to cylindry, walce, prostopadłościany. Spotyka się też imitacje domków, i innych kształtów spotykanych w środowisku naturalnym w tym pni, skał i głazów.
Zbiorniki naziemne charakteryzują się pojemnościami od 150 -200 do 2 000 litrów. W celu uzyskania większych pojemności, zbiorniki można łączyć w baterie.
Woda do zbiorników naziemnych doprowadzana jest z rur spustowych systemów rynnowych z pomocą zbieraczy i filtrów.
W przypadku zbiorników naziemnych w większych pojemnościach (np. Grande, Verde, Verona, Rimini) istnieje możliwość montażu pompy zatapialnej w zbiorniku lub na zewnątrz pompę powierzchniową. Pozwoli to w jeszcze lepszy sposób wykorzystać zmagazynowaną deszczówkę.
Szczegółowe informacje dotyczące rozwiązań ze zbiornikami naziemnymi znajdują się również w katalogu ogrodowym katalogu ogrodym katalogu ogrodym.
Zbiorniki podziemne
Zbiorniki instalowane pod ziemią są zazwyczaj wykonywane z polietylenu, żywic poliestrowych, polipropylenu, żelbetu lub stali. Ze względu na swoją konstrukcję, użebrowanie, grubość ścian, a tym samym sposób przenoszenia naprężeń od otaczającego gruntu, zbiorniki mogą być obciążane ruchem pieszym lub kołowym. Mogą mieć kształt ułożonych poziomo lub pionowo walców, cylindrów lub prostopadłościanów.
Zbiorniki podziemne występują w pojemnościach począwszy od 1 100 aż do 65 000 litrów. Mniejsze zbiorniki można łączyć w baterie lub w przypadku dużo większych powierzchni spływów stosuje się jeden zbiorniki dużej pojemności
Zbiorniki z polietylenu charakteryzują się gładką powierzchnią wewnętrzną, brakiem szwów i połączeń (zgrzewów), co daje pełną szczelność zbiornika. Produkowane są metodą rozdmuchu lub odlewania odśrodkowego (formowania rotacyjnego). Produkty otrzymywane na drodze rozdmuchu charakteryzują się stosunkowo lekką konstrukcją i cienkimi ściankami, co ogranicza ich stosowanie pod ruch kołowy, a także uniemożliwia posadowienie na znacznych głębokościach. Odlewanie odśrodkowe, jak w przypadku naszych zbiorników, daje produkt wytrzymały na obciążenia od ruchu kołowego, a także możliwość stosowania dość sporych naziomów gruntu.
Zbiornik cylindryczny z PE
Zbiornik płaski z PE
Zbiorniki wykonywane z żywic poliestrowych wzmacnianych włóknem szklanym mają dobrą wytrzymałość statyczną, są odporne na korozję i mają gładkie ścianki, przy tym są lekkie, aczkolwiek mogą mieć ograniczoną wytrzymałość na obciążenia dynamiczne.
Zbiorniki żelbetowe są ciężkie, wymagają specjalistycznego sprzętu do ich transportu i montażu, a przede wszystkim są podatne na korozję. Ścianki zbiorników betonowych nie są gładkie, co powoduje możliwość osadzania się na nich zanieczyszczeń. Postępująca przez lata degradacja betonu pod wpływem substancji rozpuszczonych w wodzie deszczowej może powodować zmniejszanie się wytrzymałości zbiornika, łącznie z jego rozszczelnieniem.
Na zbiornikach podziemnych powstały również gotowe zestawy do zagospodarowania wody deszczowej w ogrodzie oraz domu i ogrodzie.
Jakość wody deszczowej
Według obiegowych opinii, magazynowana w zbiornikach woda deszczowa może z czasem zagniwać i tym samym być niezdatna do dalszego wykorzystania. Opinii tych w żadnym wypadku nie można stosować do sytuacji, gdy deszczówka gromadzona jest w zbiornikach podziemnych oraz wcześniej jest ona filtrowana.
Jakość wody deszczowej magazynowanej w zbiornikach podziemnych zależna jest od kilku czynników:
– rodzaju pokrycia dachowego, z którego woda doprowadzana jest do zbiornika podziemnego,
– konstrukcji i efektywności oczyszczania systemu filtrującego wodę spływająca z dach (wielkość i kształt oczek wkładu filtra),
– odpowiedniej częstotliwości konserwacji i czyszczenia systemu filtracyjnego,
– głębokości posadowienia zbiornika,
– rodzaju materiału, z którego wykonany jest zbiornik.
Woda spływająca z dachu rurami spustowymi oczyszczana jest z zanieczyszczeń typu piasek, liście, igły i gałązki na różnego rodzaju filtrach mechanicznych. Jednak, ze względu na wielkość oczek filtra , niewielkie zanieczyszczenia w tym te organiczne dopływają do zbiornika i w nim część zanieczyszczeń, głównie cięższych od wody, osadza się na dnie zbiornika, a część, tych lżejszych od wody, flotuje (unosi się) na powierzchni. Zawiesina flotująca zawiera zazwyczaj elementy materii organicznej takie jak pyłki roślin lub części owadów. Jednak stabilna temperatura panująca w gruncie (ok. 10 stopni Celsjusza) i brak dostępu światła słonecznego znacznie hamują lub wręcz eliminują procesy biologiczne. Powodując tym samym, iż woda deszczowa w zbiorniku pozostaje klarowna i bezwonna przez długi czas. Przelewanie zbiornika, które mam miejsce przy przepełnienie zbiornika podczas intensywnych opadów deszczu, przy jednoczesnym braku jej zużycia powoduje odprowadzenie zawiesin poza zbiornik, jednocześnie natleniając wodę i zapewniając jej wysoką klarowność.
Odnośnie do rodzaju materiału, z którego wykonane są zbiorniki magazynowe do deszczówki, to badania przeprowadzone w Niemczech w 1997 roku przez LWG Veitshoechheim na bazie 44 systemów gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej wykazały, że woda magazynowana w zbiornikach wykonanych z PE (polietylenu) ma znacznie korzystniejsze parametry niż ta magazynowana w zbiornikach betonowych.
Podsumowanie
Odpowiednio obliczony, dobrany i zamontowany system gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej może służyć na lata i dawać wiele satysfakcji jej użytkownikom. Na całe szczęście dostępne są już w naszym kraju profesjonalne firmy, oferujące wiedzę i produkty umożliwiające wykonanie wysokiej jakości systemów. I tylko takim firmom warto zlecić wykonanie doboru i montażu, aby nie narazić się na późniejsze ewentualne awarie elementów systemu.